Historie De Rat

Zagen in de Zaanstreek

Oorspronkelijk stond De Rat in de Zaanstreek, waar hij in 1711 werd gebouwd. Rond 1800 liep de overzeese handel sterk terug en daarmee ook de scheepsbouw. Dit trof ook de houtzaagmolens. Veel werden gesloopt of verkocht en naar een ander deel van het land verplaatst. In 1828 besloot de burgemeester van IJlst om samen met molenaar Hessel Vellinga De Rat aan te kopen. Omdat Friesland minder last had van de economische teruggang zagen zij in IJlst een nieuwe toekomst voor de molen.

Aan de oever van de Geeuw

Als een bouwpakketje werd de molen uit elkaar gehaald en aan de oostoever van de Geeuw weer opgebouwd. Rond 1850 nam de houthandel van de firma Oppedijk De Rat over. De Rat zaagde ruim 200 jaar op windkracht, toen de technologische vooruitgang het overnam. In 1918 werden kap en wieken verwijderd en nam een elektromotor de aandrijving over van de wind.

In 1955 vroeg de firma Oppedijk een sloopvergunning aan, maar gelukkig ontfermde de gemeente IJlst zich opnieuw over de molen. Twaalf jaar later kon de molen weer pronken met kap en wieken. Daarna duurde het nog tot 1977 voordat De Rat weer echt op windkracht kon zagen.

 

De tweede molen van links  - op de voorgrond - is De Rat op zijn oorspronkelijke standplaats aan de Zaan. (Schilderij van kunstschilder Frans Mars)

has been added to the cart. View Cart